ISO 50001 NEDİR VE NEDEN İHTİYACIMIZ VARDIR ?
ISO 50001 Danışmanlığı ile elde edilecek kazanımları anlatmadan önce “ISO 50001 nedir?” sorusunu cevaplayalım:
- ISO 50001: 2018 Enerji Yönetim Sistemi (EnYS) uluslararası kabul görmüş en iyi enerji yönetimi uygulama standardıdır.
- ISO 50001 belgesine sahip olduğunuzda; şirketinizin enerji yönetim sisteminin bağımsız bir kuruluş tarafından değerlendirildiği, enerji verimliliğinin en iyi uygulamalarını takip ettiğiniz ve uyguladığınız anlaşılır.
- ISO 50001 EnYS, şirketinizde enerji tasarrufu yapmanızı, enerji giderlerini düşürmenizi ve çevre duyarlılığı daha yüksek bir şirkete sahip olmanızı sağlayarak kurumsal itibarınızı artırır.
ENERJİ YÖNETİMİNİN YASAL ZORUNLULUK OLDUĞUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
27/10/2011 tarihli ve 28097 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Arttırılmasına Dair Yönetmelikte, 25/01/2020 tarihinde değişiklikler yapılmıştır. Değişen maddelerin güncel hali aşağıdaki gibidir.
- Madde 15 – (1) 2019 yılı tamamlanması gereken zorunlu etütler bir defaya mahsus olmak üzere en geç 2020 yılı sonuna kadar tamamlanası gerekmektedir.
- Madde 8 – (2) Toplam İnşaat alanı en az 20.000 m2 veya yıllık enerji tüketimi 500 TEP ve üzeri olan ticari ve hizmet binaları ile toplam inşaat alanı 10.000 m2 veya 250 TEP ve üzeri olan kamu kesimi binaların yönetimleri 8. Maddede belirtilen enerji yönetimi faaliyetlerinin yürütülmesini temin etmek üzere binalarındaki çalışanları arasında enerji yöneticisi sertifikasına sahip birisini veya şirketler ile sözleşme yapılmak suretiyle hizmet alırlar. Bir bina gurubu içerisinde veya yerleşke içerisinde birden fazla bağımsız binanın bulunması halinde bağımsız binalar ayrı ayrı inşaat alanlarının toplamı, inşaat toplam alanı olarak kabul edilir. Kamu kurum ve kuruluşları enerji yöneticisi hizmetlerini daha efektif yürütmek üzere kurumsal yapılanmalarına uygun olarak bünyelerinde merkezi enerji yönetim birimi oluşturarak kapsama giren binalarda ilgili faaliyetleri yürütür. Enerji Yöneticisi Sertifikası sahibi ve şirketler bünyesinde bir kişi tarafından sözleşme yapılmak suretiyle verilebilecek enerji yöneticisi hizmeti 3 bina ile sınırlıdır. Tesisler kendi çalışanları arasında görevlendirdiği enerji yöneticisi, sorumlu olduğu bina veya endüstriyel işletme haricinde enerji yöneticisi hizmeti veremez.
- Madde 9 – c) Toplam İnşaat alanı en az 20.000 m2 veya yıllık enerji tüketimi 500 TEP ve üzeri olan ticari ve hizmet binalarının yönetimi, bina yönetimi bulunmaması durumunda bina sahibi, söz konusu binalar için şirketlere etüt yaptırır veya çalışanları arasında bina etüt-proje sertifikasına sahip personel bulunması durumunda etüdü kendi yapar. Etütler 7 yılda bir yenilenir. Hazırlanan nihai etüt raporları etüdün yapıldığı yılı takip eden yılın Mart ayı sonuna kadar bakanlığa iletilir.
- Madde 7 – (2) Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 8. Maddenin ikinci fıkrasındaki “Enerji Yöneticisi görevlendirmekle yükümlü Kamu binaları, ticari ve hizmet binaları, elektrik üretim tesisleri ile endüstriyel işletmelerdeki ve enerji yönetim birimi kurmakla yükümlü organize sanayi bölgeleri ve endüstriyel işletmeler TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi kurarak belgelendirilecektir. Enerji yönetimi sisteminin güncel tutulmasından ilgili kurum, kuruluş ve işletmeler sorumludur.
- Madde 14 – (1) Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 8. Maddenin ikinci fıkrasındaki “Enerji Yöneticisi görevlendirmekle veya enerji yönetim birimi kurmakla yükümlü endüstriyel işletmelerdeki, organize sanayi bölgelerindeki ve binalardaki enerji yönetim sistemleri belgelendirmeye esas olan yürürlükteki ulusal veya uluslararası ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi oluşturulur” ibaresindeki yer alan TS EN 50001 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ BELGEELENDİRMESİ ZORUNLULUĞU en geç 2023 yılı sonuna kadar yerine getirilmelidir.
- 5627 SAYILI ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNUNUN 10 UNCU MADDESİNE GÖRE 2020 YILINDA UYGULANACAK OLAN İDARİ PARA CEZALARINA İLİŞKİN TEBLİĞ
İdari Para Cezaları
| 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanununun 10 uncu Maddesinin birinci fıkrasının | Kanunda Öngörülen Para Cezaları (TL) | 2019 Yılında Uygulanan Para Cezaları (TL) | 2020 Yılında Uygulanacak Para Cezaları (TL) |
| (a) Bendinin (2) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarları | 10.000 50.000 | 27.901 139.542 | 34.201 171.050 |
| (a) Bendinin (3) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı | 500 | 1.387 | 1.700 |
| (a) Bendinin (7) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı | 5.000 | 13.948 | 17.097 |
| (a) Bendinin (8) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı | 20.000 | 55.808 | 68.409 |
| (a) Bendinin (9) Numaralı Alt Bendindeki Ceza Miktarı | 20.000 | 55.808 | 68.409 |
ISO VE TC 301 HAKKINDA
- ISO ve ISO/TC 301 harflerinin ne anlama geldiğini açıklayarak başlayalım. ISO, “International Organization for Standardization” yani “Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı” anlamına gelir.
- ISO/TC 301 (Technical Committee) enerji yönetimi ve enerji tasarrufu konularında çalışan ISO teknik komitesi anlamına gelmektedir.
- ISO 50001 Enerji Yönetim Sisteminin gözden geçirme ve revizyon süreci ISO teknik komitesi (ISO/TC 301) tarafından yürütülmektedir.
ISO 50001 TARİHSEL GELİŞİMİ
- 2007 yılında Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişim Organizasyonu (UNIDO-United Nations Industrial Development Organization), ulusal standartların enerji standartları alanında uluslararası olarak çoğaltılması konusunda ISO’ya görüş bildirdi.
- 2008 yılı Şubat ayında; ISO, uluslararası enerji yönetim standardı geliştirmeye başlamak için proje komitesi ISO/PC 242 kurdu. ISO 50001 standardı, 14 tanesi bu enerji yönetim komitesine üye olan ülkelerden olmak üzere toplam 59 ülkeden gözlemcilerin katılımı ile geliştirildi. ABD Enerji Birimi (D.O.E.) ve Amerikan Ulusal Standartlar Kurumu (ANSI) sanayideki verimsizlikle mücadele için yaygın ve birlikte bir çaba gerektiği için bu komitenin çalışmalarına katkıda bulundu.
- ISO 50001:2011 standardına göre belgesi devam eden kuruluşlarda ilk belgelendirme, gözetim ve belge yenileme tetkiklerinde son tetkik tarihi 20.02.2020 olarak belirlenmiş olup, TS EN ISO 50001:2011 standardına göre belgeli kuruluşların belgelerinin geçerlilik süreleri 20.08.2021 tarihinde sona ereceğinden dolayı EYS süreçlerini ISO 50001:2018’e göre güncellemelidirler.
- ISO 50001:2018 standardın en güncel versiyonudur.
ISO 50001 FAYDALARI
- Şirketinizin neden olduğu sera gazı emisyonlarını azaltmanızı,
- Doğal malzemelerin verimli kullanılmasını,
- Daha az atık üretmenizi ve daha fazla verimliliğe ulaşmanızı,
- İşletmenizin karbon emisyonunu düşürerek iklim
- değişikliğinin önlenmesine katkı sunmanızı,
- Fosil yakıt kullanımını azaltmanızı,
- Sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırmanızı sağlar.
Günden güne artan enerji maliyetleri her şirket için bir zorluk oluşturmaktadır. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi standardı, işletmenizde enerjinin ne kadar, ne zaman ve nerede kullanıldığına dair ayrıntılı analizler yapmanıza olanak sağlayarak enerji tüketimini azaltabileceğiniz alanları saptayabilmenizi ve böylece gerekli önlemleri alarak işletme giderlerini düşürmenizi sağlar.
- Enerji ile ilgili devlet teşviklerinden yararlanmanıza,
- Enerji israfı olup olmadığını belirlemenize,
- İşletmenizdeki enerji kullanımınızı daha etkin şekilde yönetmenize,
- Enerji yönetiminizi iyileştirerek mali tasarruf sağlamanıza,
- Tedarik usul ve süreçlerinizi geliştirmenize,
- Artan maliyetlerinizin olumsuz etkilerini azaltmanıza,
- Yeni müşterilere, profesyonel iş ortaklarına ve ihale gereksimlerini karşılamanıza,
- Rekabet üstünlüğüne kavuşmanıza,
- Enerji verimliliğinizi kısa, orta ve uzun vadede artırmanıza yardımcı olur.
- Şirketinizin çevresel kimlik karnesini iyileştirerek müşteri ve yatırımcılar nezdindeki itibarınızı artırmanıza,
- Şirketinizde en iyi uygulama sistemlerinin mevcut olduğunu belirterek paydaşlarınıza güvence vermenize,
- Kurumsal itibarınızı ve paydaşlarınızın memnuniyetini geliştirmenize,
- Şirket içi hedeflerinizi tutturmanıza yardımcı olur.
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi standardı, yasal yükümlülüklerin güncel şekilde takip edilmesini ve yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlar.
- İşletmenizdeki enerji ile ilgili sistemlerinizin kurulum, uygulama ve bakım süreçlerinde yasal düzenlemelere uygun hareket etmenizi,
- Yasal ve diğer gereksinimlerle ilgili bilgi ve güncellemeleri çalışanlarınıza ve ilgili taraflara basit ve hızlı bir şekilde iletmenizi,
- Mevzuata uyum sürecinizin hızlandırılmasını ve iyileştirilmesini,
- Şirketinize uygulanabilecek cezai yaptırım olasılıklarının azaltılmasını sağlar.
BELGELENDİRME SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
1. ADIM
İŞ SÜREÇ ANALİZİ
Firmanın belirlediği hedef doğrultusunda iş süreçleri analiz edilerek incelenmekte ve proje adımları planlanmaktadır.
2. ADIM
KAPSAM BELİRLENMESİ
Firma bünyesindeki iç ve dış hususlar, yönetim sistemi ile ilgili taraflar, ilgili tarafların etkileşimi ve yönetim sisteminin kapsamı tam olarak belirlenmektedir.
3. ADIM
DOKÜMANTASYON VE UYGULAMA
Yönetim sistemi içerisinde standardın gerektirdiği yazılı bilgilerin oluşturulmasında destek rolü oynayacak dokümanlar hazırlanmakta ve uygulama aşamasına geçilmektedir.
4. ADIM
İYİLEŞTİRME ÖNERİLERİ
Baş denetçi sertifikasına sahip uzmanlarımız tarafından yönetim sisteminin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için iyileştirilme önerileri verilmektedir.
5. ADIM
BELGELENDİRME DENETİMİ
Yönetim sisteminin belgelendirilmesi için denetim kuruluşunun seçilmesi konusunda öneriler firmaya sunulmakta ve belge teslimine kadar olan süreç tarafımızdan takip edilmektedir.